Jak żyć trochę inaczej? Poznajmy filozofię Kaizen.


 

Zrobiliśmy nasz pierwszy kurs online! Zapraszamy do kursu: Wykres Gantta w Excelu - https://www.subscribepage.io/gantwexcelu

Wsiadłem do samolotu, z plecaka wyjąłem książkę, zanurzyłem się w lekturze i tak rozpocząłem urlop w trochę cieplejszej części Europy. Zanurzyłem się tak głęboko, że przeczytałem tę książkę dwukrotnie! Książka „Filozofia kaizen. Jak mały krok może zmienić Twoje życie’’ przedstawia sposób wdrażania zmian w życiu osobistym oraz zawodowym. Z pewnością odmieni moje życie, oczywiście małymi krokami. 🙂 Twoje życie też może odmienić. Zapraszam do lektury!

Czy książka „Filozofia kaizen. Jak mały krok może zmienić Twoje życiezmieni moje życie? Myślę, że tak. Postaram się o to, oczywiście małymi krokami. Dlaczego tak uważam? Idealnie pasuje do mnie: ciągły rozwój i zmienianie poprzez codzienną, regularną pracę. Jestem typem mrówki: codziennie przenoszę małe ziarenko piasku, ale zbudowałem tak już nie jeden kopiec. Obecnie na przykład uczę się pisania bezwzrokowego na klawiaturze: codziennie wykonuję jedną lekcję i w sumie to żaden z tych dni nie przynosi drastycznej zmiany, lecz jestem już po 83 z 126 lekcji i widzę dużą, pozytywną różnicę w obchodzeniu się z klawiaturą! Jeżeli też jesteś taką osobą, koniecznie przeczytaj ten post. Jeżeli nie jesteś, a jednak nie zawsze łatwo przychodzi Ci wprowadzenie zmian (zmiana diety, rozpoczęcie ćwiczeń, posprzątanie mieszkania, zrobienie raportu miesięcznego), to również zachęcam Cię do przeczytania. Wierzę, że wszystkim nam technika kaizen może pomóc.

1. Jak wdrażać zmiany?

Zmiana może przyjąć dwie formy:

  • Mała zmiana (kaizen) – wymaga robienia małych i przyjemnych kroków, można ją robić często.
  • Duża zmiana (innowacja) – wymaga radykalnych działań, można ją robić rzadko.

Kroki kaizen i innowacje nie wykluczają się wzajemnie. Mogą być realizowane równolegle.

2. Czym jest Kaizen?

Kaizen to ciągły rozwój za pomocą małych kroków w sprzyjającym środowisku. Wprowadzanie zmiany zgodnie z filozofią kaizen wymaga rozłożenie jej na dłuższy czas, jest jednak trwalsze i łatwiejsze do wdrożenia. Wykonanie małego kroku, w odróżnieniu od innowacji, nie budzi w nas lęku i niepokoju, stymuluje racjonalne myślenie i twórcze podejście. Ciężko jest nam „wyskoczyć z naszej strefy komfortu’’. Dużo łatwiej jest ją lekko poszerzyć. Można to zrobić właśnie za pomocą kaizen. Kaizen to w sumie dwie rzeczy:

  1. Wprowadzanie zmian za pomocą małych kroków.
  2. Postawa przyjmująca konieczność ciągłego rozwoju i wiarę w jego możliwość.

3. Jak zastosować kaizen?

Dr Robert Maurer zdefiniował 6 strategii osobistego zastosowania kaizen:

  1. Małe pytania.
  2. Małe myśli.
  3. Małe działania.
  4. Małe problemy.
  5. Małe nagrody.
  6. Małe momenty.

Poniżej opisuję je wszystkie.

 

Zrobiliśmy nasz pierwszy kurs online! Zapraszamy do kursu: Wykres Gantta w Excelu - https://www.subscribepage.io/gantwexcelu

3.1. Małe pytania.

Częste i wielokrotne zadawanie małych i prostych pytań pozwala na uniknięcie strachu przed zmianą (gdyż są tylko pytaniem, a nie działaniem) oraz rozpocząć rozmyślania nad poszukiwaniem rozwiązania. Pytania, lepiej niż stwierdzenia, stymulują ludzki umysł. Ważne, abyśmy zadawali proste pytania, które nie przytłaczają, np. lepiej zadać: ”Jaki mały krok mogę dzisiaj zrobić, aby zarabiać o 100 zł więcej?” niż: ”Co muszę zrobić, aby zarobić w tym roku 1 000 000 zł?”. Unikaj pytań negatywnych, np. ”Dlaczego jestem gruby?”, a zamiast nich używaj pozytywnych, np. ”Co mi się w sobie podoba?”. Możesz poprosić kogoś ze swojego otoczenia, aby regularnie zadawał Ci pytanie albo Ty możesz pytać go (partnera, pracownika), np. ”Co mogę zrobić, aby nasi klienci byli bardziej zadowoleni?” (pamiętaj przy tym, aby nagradzać prawdomówność, być otwartym i dotrzymywać dyskrecji).

Wyrób w sobie nawyk zadawania regularnie małych i pozytywnych pytań, np.:

  • Pobudzające kreatywność: ”Gdybym nie musiał dbać o pieniądze, to co bym teraz robił?”.
  • Rozwijające — Jaki mały krok mogę wykonać, aby trochę poprawić X?”.

3.2. Małe myśli.

Możesz rozwinąć swoje zdolności za pomocą techniki rzeźbienia umysłu. Polega ona na wyobrażaniu siebie podczas nieprzyjemnego zadania. Ważne jest, aby wyobrażać sobie siebie w pierwszej osobie oraz zaangażować możliwie jak najwięcej zmysłów. Umysł, podczas takiego ćwiczenia, nie odróżnia zbytnio rzeczywistości od wyobraźni, przez co możliwe jest jego trenowanie. Możesz wykorzystać tę technikę do rozwijania umiejętności, których aktualnie nie możesz rozwijać, np. jesteś w domu, a chcesz ćwiczyć przemawianie publiczne. Gdy ćwiczenia zaczną iść Ci coraz lepiej, możesz zacząć je urozmaicać i wprowadzać różne utrudnienia, np. podczas wystąpienia zabraknie prądu, oraz wyobrażać sobie swoje odpowiedzi na nie. A na koniec, już po wszystkich tych ćwiczeniach, wykonaj to zadanie w rzeczywistości.

3.3. Małe działania.

Podczas wielu prób zmiany nie bierzemy pod uwagę różnych ograniczeń: czy mamy na to czas, pieniądze albo pozwolenie. Duże zmiany wymagają dużych zasobów, a jednocześnie budzą duży strach. Małe działania są dużo lepsze: mniej od nas wymagają, są tak małym krokiem, że nie boimy się go, łatwo jest nam go wykonać i szybko osiągamy mały sukces i zadowolenie z niego. Co to za problem wstać o 1 minutę wcześniej? Jedno podciągnięcie więcej? Żaden problem. ”Mniejsze jest lepsze”. Pamiętaj również, że łatwiej jest wygrać z przeciwnościami na początku, gdy mamy jeszcze dużo siły albo nie smakowaliśmy jeszcze złej rzeczy (np. rano łatwiej jest zmusić się do ćwiczeń, łatwiej jest odrzucić pierwszy kawałek czekolady, niż ostatni).

Małe kroki wiążą się oczywiście z długim procesem zmiany. Warto zadać sobie wtedy pytanie: Czy lepiej zmieniać się długo i powoli, czy tak jak dotychczas, czyli w ogóle?. Czasami będziesz musiał zrobić krok do tyłu, bo Twoje kroki są za szybkie / duże i zaczynasz walczyć ze wdrażaniem zmiany, co jest bardzo niepożądane. Zamiast walczyć ze sobą, udoskonal sposób wprowadzania zmiany — wróć na ścieżkę przyjemnego rozwoju (możesz dodać np. małą nagrodę).

3.4. Małe problemy.

Naucz się wykrywać drobne znaki ostrzegawcze i reagować na nie. Sprawdzaj często, czy wszystko działa dobrze. Dużo łatwiej jest zadbać o dobre przygotowanie paleniska niż gasić pożar lasu. Na co dzień spotykamy się z dużą ilością małych problemów. Większość z nich ignorujemy. Część z nich niestety nieobliczalnie rośnie i ma następnie bardzo negatywne skutki na nasze życie. Podważaj obecny stan rzeczy i zastanawiaj się, czy obecna sytuacja nie jest patologiczna.

Poćwicz umiejętność wykrywania znaków ostrzegawczych.

  1. Przypomnij sobie duży problem, a następnie poszukaj jego zwiastunów oraz odpowiedzi na pytania: Co zrobiłeś, gdy zaobserwowałeś znaki ostrzegawcze?, Jak naprawiłeś cały problem?, Czy można było go uniknąć?.
  2. Poszukaj drobnej pomyłki zrobionej dzisiaj. Czy może ona urosnąć do większego problemu?
  3. Czy denerwujesz swoje otoczenie? Dlaczego to robisz? Jaki jest tego powód? (może jest jakiś inny, np. wcale nie związany z Tobą)?

Zwróć uwagę na sytuacje zwiększające naszą chęć ignorowania małych problemów:

  • Na początku — myślimy, że później problem zniknie albo nie urośnie.
  • Na końcu — jesteśmy skupieni już tylko na celu, więc nie dostrzegamy nic poza nim.
  • Globalny kryzys — jesteśmy skupieni na ogromnym problemie, więc pomijamy te mniejsze.

3.5. Małe nagrody.

Przyznawaj sobie małe nagrody, aby zwiększać (podtrzymywać) wewnętrzną motywację. Powinny one być niewielkie oraz tanie, stanowiące wyraz uznania i docenienia ciężkiej pracy, a nie stanowiące formę materialną. Ważne jest, aby nagrody nie były zbyt duże, ponieważ mogą sprawić, że zaczniemy wykonywać dane zadanie dla danej nagrody oraz osłabić naszą chęć rozwoju.

Nagroda powinna być:

  • Mała i tania.
  • Odpowiadać celowi (nagroda w postaci czekolady podczas redukcji wagi jest nieodpowiednia).
  • Dopasowana do osoby (nagroda w postaci zabrania osoby nielubiącej kawy na kawę jest nieodpowiednia).
  • Nie generująca nowych kłopotów (nagroda w postaci małego piwa wieczorem może być początkiem uzależnienia od alkoholu, więc jest nieodpowiednia).

3.6. Małe momenty.

Rozpoznawaj małe momenty i wyjątkowe chwile. Spróbuj czasem żyć trochę wolniej, a zwiększyć to może Twoją kreatywność i twórczość. Wiele odkryć zostało dokonanych podczas przyglądania się otaczającemu światu, np. lek na malarię został odkryty przez zastanawianie się, dlaczego nie wszyscy zachorowali na tę chorobę. Podczas przeprowadzania zmiany szukaj w niej przyjemności, ułatwi Ci to rozwijanie się.

Najwięcej w obszarze poprawy zdrowia uzyskują osoby, które postrzegają swoje działania poprawy jako przyjemne albo są z nich dumne. Podejście w stylu: nie chce mi się ćwiczyć, ale muszę, jest bardzo zawodne. Pomocne może okazać się również poszukanie wsparcia w grupie: robienie czegoś wspólnie lub zwykła publiczna deklaracja swoich celów. Pamiętaj, że wspólny cel jednoczy i razem jest go łatwiej osiągnąć. Jesteśmy zwierzętami stadnymi i naturalnym jest dla nas korzystanie z pomocy innych. Jeżeli poszukujesz swojej wymarzonej pracy, zacznij zapisywać, co obecnie sprawia Ci przyjemność, a następnie przejrzyj to i wyciągnij wnioski. Doceniaj małe i przyjemne chwile. Jeżeli jesteś zatroskany, spróbuj zmienić się albo skup się na czymś ze swojego otoczenia, co daje Ci szczęście: Twoje dziecko, partner, cokolwiek — i skoncentruj na tym swoje myśli przez 30 sekund.

4. Podsumowanie — mój autorski algorytm wprowadzania zmiany zgodnie z filozofią kaizen

Dzisiaj będzie trochę nietypowo. Przedstawiam Ci podsumowanie omawianej książki w postaci jednego algorytmu zbierającego wszystkie omówione wyżej techniki do regularnego wykorzystania celem ciągłego rozwoju:

  1. Podejmij decyzję, że chcesz regularnie się rozwijać.
  2. Jeżeli chcesz się poprawić, to przejdź do punktu 3. A jeżeli chcesz zająć się kwestią problemów (lub ich poszukiwania) w swoim życiu, to przejdź do punktu 4.
  3. Znajdź obszar, w którym chcesz się poprawić — zadaj sobie pytanie: ”W którym obszarze małe zmiany mogą przynieść najwięcej korzyści?”. Następnie znajdź coś, co chcesz poprawić. Jeżeli nie wiesz, jaką zmianę wprowadzić, to skorzystaj z techniki Małe pytania — zadawaj sobie regularnie pytanie: ”Jaki najmniejszy krok mogę zrobić, aby poprawić X?” (możesz również pytać innych). Jak już znajdziesz odpowiedź, przejdź do punktu 5.
  4. Poszukaj w swoim otoczeniu problemów i ich przyczyn — skorzystaj z techniki Małe problemy.
  5. Jeżeli zmiana jest trudna, skorzystaj z techniki Małe myśli — wyobrażaj sobie, że wykonujesz to zadanie, a kiedy już w Twojej wyobraźni będzie Ci ono wychodziło z łatwością, przejdź do kolejnego punktu.
  6. Poszukaj w kroku usprawniającym jak najwięcej małych przyjemności — skorzystaj z techniki Małe momenty.
  7. Wykonaj mały krok w celu poprawienia się — skorzystaj z techniki Małe działania.
  8. Dawaj sobie małe nagrody pomagające osiągnąć sukces i podtrzymujące motywację — skorzystaj z techniki Małe nagrody.
  9. Po wdrożeniu zmiany wróć do punktu 2.

Na koniec, abyś poczuł chęć rozwoju, zacytuję jedno zdanie:

”Regularne ćwiczenia fizyczne mogłyby rozwiązać niemal wszystkie problemy zdrowotne, zapewnić więcej energii i podnieść na duchu.”

Życzę Ci powodzenia w zmienianiu siebie i otoczenia na lepsze!

Źródła:

  • Filozofia kaizen. Jak mały krok może zmienić Twoje życie, Dr Robert Maurer, Sensus, Gliwice, 2019.

Zdjęcia: