Kreatywne działanie w drodze do sukcesu

Czym jest kreatywność? Gdy kiedyś zastanawiałem się nad odpowiedzią na powyższe pytanie, doszedłem do wniosku, że… tak mało o niej wiem. Jednak od tego momentu minęło już trochę czasu.

Według definicji zaczerpniętej z książki „Wspieranie postaw kreatywnych poprzez wzmacnianie kreatywności jednostki” kreatywność to zdolność twórczego myślenia, szeroko pojęta pomysłowość i elastyczność skutkująca umiejętnością odnajdowania twórczych, oryginalnych rozwiązań wykraczających poza przyjęte schematy. Mam trudność z zapamiętywaniem definicji i do mnie lepiej przemawia stwierdzenie, że kreatywność to sposób realizacji zadania, a nie jego wynik. To tak jakby podróżować z punktu A do punktu B pociągiem, samochodem, samolotem, pieszo, konno itd. Każdy ze sposobów jest mniej lub bardziej kreatywny, ale pomaga dotrzeć do założonego wcześniej celu.

Zapytacie może „po co mam być kreatywny?”. Odpowiem w banalny sposób – aby żyło się lepiej. Ludzie często nie zdają sobie sprawy z korzyści niosących za sobą działanie twórcze. Nie są to bowiem tylko oszczędności czasu, pieniędzy, zdrowia, ale może się okazać, że jest to inwestycja, dzięki której można zarabiać. Ludzie kreatywni mają tendencję do rozszerzania swojej strefy komfortu i przesuwania granic swoich możliwości coraz dalej. Trudno odmówić nie tylko prezesom wielkich przedsiębiorstw, ale też i właścicielom małych start-upów to, że mają wizję prowadzenia biznesu. Im bardziej nieszablonowo działają, tym ciekawsze mogą mieć pomysły i większe sukcesy. Wracając do prezesów korporacji… zastanawialiście się, dlaczego oni często mogą być na urlopach? Tak, macie rację – stać ich. Ale to nie jedyny powód. W ich firmach może pojawić się problem trudny do rozwiązania i przez to czasochłonny . Udając się na wakacje regenerują się, odzyskują świeżość i po powrocie mogą ten problem rozwiązać np. w 2 dni, a nie 2 tygodnie.

Kreatywność to także podważanie tego co jest, nieprzyjmowanie a priori wszystkiego i szukanie odpowiedzi na realizację zadań niemalże niemożliwych. Spójrzmy trochę w historię. W 1932 roku Albert Einstein miał stwierdzić, że „nic nie wskazuje na to, aby kiedykolwiek udało się otrzymać energię jądrową”. Cóż… z perspektywy czasu możemy stwierdzić, że gdyby miał rację w tym, co mówił, to mało kto dziś usłyszałby o takich miejscach jak Fukushima czy Czarnobyl. Nie można podważyć tego, że Einstein był kreatywny i szukał odpowiedzi na wiele dziwnych pytań i zagadnień. Jednak były też osoby, które nie uznały jego słów za świętość, że tak musi być i koniec – nie. Znaleźli się ludzie, którzy wyszli poza schemat słów Einsteina i jednak znaleźli sposób na pozyskiwanie i wykorzystywanie energii jądrowej. Takich przykładów przekraczania granic jest więcej. W 1956 roku sir Richard Wooley poddał pod wątpliwość możliwość podróży kosmicznych. W 1977 roku dyrektor generalny DEC Ken Olson nie widział powodu, aby każdy miał posiadać komputer w domu. Bill Gates w 1981 roku miał stwierdzić, że „640 kilobajtów w zupełności każdemu wystarczy”. Czy mieli rację? Sami potraficie odpowiedzieć na to pytanie. Trzeba pamiętać, że nie można odmówić kreatywności wspomnianemu Einsteinowi, da Vinciemu czy choćby Kopernikowi – oni też podważali ówczesny porządek świata, mieli podejście badawcze w dążeniu do opisania rzeczywistości, byli otwarci i wyprzedzali swoją epokę.

Czy rozwój kreatywności jest możliwy? Oczywiście, że tak. Można to zrealizować poprzez wzrost wiedzy albo poprzez rozwój technik kreatywnych.

Na wykresie możemy zaobserwować załamanie wzrostu krzywej sprawności kreatywnej w okresie szkolnym… ciekawe dlaczego? Czyżby dlatego, że w szkole nauczyciele uczą jednakowo całą klasę tej samej wiedzy w ten sam sposób oczekując rezultatów przewidzianych przez program nauczania? A może dlatego, że narzucane jest rozwiązywanie zadań i problemów według schematów i każda własna próba (nawet skuteczna) dojścia do rozwiązania nie jest nagradzana, a nawet może być karana? Na ten problem nie mam wpływu, ale mogę zaapelować o to, aby zachęcać dzieci do własnego (a nie cudzego) myślenia i działania, nieszablonowo i zadawania nawet najprostszych pytań, bo tylko to może im pomóc, oraz nagradzać za kreatywność.

Wracając do technik kreatywnych – jest ich wiele. Najbardziej znane to m.in.:
– Burza mózgów
– Design Thinking
– myślenie lateralne
– czytanie
– odwracanie założeń itd.

W życiu obok kreatywności mogą pojawić się także czynniki, które ją zabijają. Są to tzw. idea killers, czyli mordercy pomysłów. W poprzednich wersach można znaleźć przykłady takich ‘morderczych’ działań, aczkolwiek to tylko początek. Strach przed nowościami (neofobia), kopiowanie i ściąganie, brak podejścia badawczego, nieśmiałość, strach przed robieniem błędów i krytyką… można tak jeszcze długo wymieniać. Dlatego nie możemy przyjąć wszystkiego bezkrytycznie – musimy wysilić się, wyjść ze swojej strefy komfortu, zadać sobie kilka pytań i spróbować na nie odpowiedzieć. Na pewno na tym nie stracimy, a możemy tylko zyskać.

Na koniec tego wpisu chciałbym zdradzić klucz do skutecznej kreatywności. Znów posłużę się przykładem Alberta Einsteina. Miał powiedzieć: „gdybym został postawiony przed rozwiązaniem problemu od którego zależałoby moje życie i miałbym tylko godzinę na jego rozwiązanie, to przez pierwsze 55 minut zastanawiałbym się nad postawieniem odpowiedniego pytania. A znając to pytanie, rozwiązałbym ten problem w mniej niż 5 minut”. Kluczem do skutecznej kreatywności jest odpowiednie zadawanie pytań. Życzę Wam zadawania takich pytań, dzięki którym rozwiążecie nawet najtrudniejsze problemy. Mam nadzieję, że przekonałem Was do zainteresowania się tematem kreatywnego działania 🙂

 

Zarządzanie projektami pozwoliło mu skupić się na rzeczach najważniejszych, skuteczniej osiągać cele i zdać sobie sprawę z wagi komunikacji oraz, że wszystko co robimy może być projektem. Obecnie pracuje nad własną działalnością związaną z produkcją żywności, uruchamia blog kulinarny oraz szuka kolejnych wyzwań, które może podjąć.

Prywatnie student, od 10 lat organizator prywatnego pucharu w serwisie hattrick.org, fan piłki nożnej (także gra) i filmów o podróżach w czasie oraz poszukiwacz praktycznej wiedzy.

 

 

 

inż. Łukasz Skrzos

 

 

Źródła:

• Drozdowski i inni, Wspieranie postaw kreatywnych poprzez wzmacnianie kreatywności jednostki, PARP, Warszawa, 2011
• http://pracownik.kul.pl/
• http://www.gimversity.pl/
• http://www.kmp.wm.tu.koszalin.pl
• http://www.pi.gov.pl
• https://www.youtube.com/watch?v=OVLTCPcKbhs
• http://racjonalnyrozwoj.pl/

Zdjęcia:

• https://www.pexels.com/photo/close-up-of-beer-bottles-on-wood-315658/