10 przykazań czytania mowy ciała

Umiejętność odczytywania mowy ciała jest umiejętnością, która zdecydowanie może ułatwić nam życie, a czasem nawet ostrzec przed podjęciem nietrafionych decyzji. Mimika twarzy, gesty, ruchy ciała, ubiór, ton głosu i intonacja to nawet 60-65% przekazywanych informacji.

Badania komunikatów niewerbalnych wykazały, że źródłem ich pochodzenia jest układ limbiczny, który reaguje na otaczający świat w sposób odruchowy. Z tego powodu wysyła prawdziwe odpowiedzi na komunikaty pochodzące z otoczenia.

Skuteczne odczytywanie zachowań ludzkich jest umiejętnością, której można się nauczyć. Wymaga to jednak ciągłej praktyki i odrobiny wiedzy. W dzisiejszym poście chciałabym przedstawić wskazówki, które znalazłam w książce Joe’go Navarro „Mowa ciała”.

1. Bądź dobrym obserwatorem swojego otoczenia

Część ludzi ma bardzo dobry zmysł obserwacji i odczytywanie zachowań innych ludzi jest dla nich naturalne. Często wydaje się, że mają oni świetną intuicję – to nic innego jak umiejętność odczytywania otoczenia i wyciągania wniosków. Obejrzyjcie filmik poniżej. Zadanie jest proste: trzeba policzyć ile razy ludzie w białych koszulkach podają sobie piłkę?

Jeśli oglądacie filmik pierwszy raz, możecie być zaskoczeni. Ja widziałam go w jakimś programie naukowym bardzo wiele lat temu, gdzieś w czasach podstawówki. Niecodziennego gościa zobaczyłam, pewnie głównie dlatego, że pomyliłam się w liczeniu ☺ Na podobnej zasadzie działa większość sztuczek magicznych i … kieszonkowcy. Dlatego naprawdę warto jest obserwować swoje otoczenie, bo może nas to słono kosztować.  

Innym ćwiczeniem może być wejście do pokoju, gdzie znajduje się kilkoro ludzi, przypatrzenie się im, a następnie zamknięcie oczu lub opuszczenie go. Czy potrafimy odpowiedzieć na kilka podstawowych pytań:

• Kto przebywa w pomieszczeniu i gdzie dokładnie się znajduje?
• Kto z kim rozmawia?
• Ile jest osób w sportowym obuwiu?
• Kto jest smutny a kto wesoły?
• Ile kobiet ma związane włosy?
• Kto nosi jeansy? itp.

2. Obserwuj w odpowiednim kontekście

Im lepiej poznamy sens kontekstu, w jakim pojawia się komunikat, tym łatwiej będzie zrozumieć jego znaczenie. Przykładowo, podczas rozmowy kwalifikacyjnej o pracę wydaje się naturalne, że kandydaci będą zdenerwowani na początku rozmowy, ale potem – w jej trakcie, niepokój zniknie. Kiedy zaniepokojenie pojawi się ponowniepo zadaniu jakiegoś pytania może to świadczyć o znacznym podkolorowaniu swojego CV.

3. Naucz się rozpoznawać zachowania uniwersalne

Niektóre reakcje naszego ciała są uznawane za powszechne, ponieważ są wyrażane przez większość ludzi. Zaciśnięcie ust, zmarszczenie brwi może świadczyć, że coś jest nie w porządku. Odchylenie tułowia lub odsunięcie całego ciała od rozmówcy może świadczyć o poczuciu zagrożenia. Z kolei pochylenie świadczy o komforcie i zainteresowaniu rozmową.

Szukając zachowań uniwersalnych często patrzymy na twarz, ramiona, ręce, zapominając o nogach, a często to właśnie one mogą zdradzić rozmówcę. Kłamiemy najczęściej twarzą. Zresztą uczeni jesteśmy tego od dzieciństwa: „podziękuj ładnie za prezent”, „uśmiechnij się do zdjęcia”, „nie rób takiej niezadowolonej miny”. Pokerowa twarz jest ćwiczona latami. Szybkie poruszanie nogami, zależnie od kontekstu może świadczyć o radosnym podekscytowaniu lub o zdenerwowaniu. Chwycenie rękoma za kolana połączone z pochyleniem tułowia i/lub przesunięciem na skraj krzesła może świadczyć o wysokim dyskomforcie  i chęci ucieczki. Znaczenie ma też kierunek, w jakim skierowane są stopy. Kobieta przedstawiona na rysunku poniżej, głową jest skierowany w stronę rozmówcy, jednak ułożenie ciałą sugeruje raczej chęć ucieczki.

4. Naucz się rozpoznawać zachowania indywidualne

Im lepiej kogoś znamy lub dłużej z nim przebywamy, tym łatwiej jest wychwycić takie zachowania. Każdy z nas ma swój rytuał radzenia sobie ze stresem. Może to być drapanie się po głowie, kładzenie dłoni na czole lub karku, nabranie powietrza w usta, drapanie się po dłoni. Dobrze jest też uświadomić sobie, jakie są nasze sygnały stresu, aby zawczasu przygotować odpowiednią reakcję.

 

5. Postaraj się ustalić jakie zachowania są typowe (stanowiące punkt odniesienia) dla danej osoby

W tym punkcie chodzi o określenie codziennych zachowań naszych rozmówców. Zwróć uwagę w jaki sposób zazwyczaj siedzą, jak składają dłonie czy stopy, jaką przyjmują postawę, jaka jest ich naturalna mimika twarzy. Zwróć też uwagę, w jaki sposób na ogół odkładają swoje rzeczy, takie jak torebka czy teczka.

Taka obserwacja pozwala określić poziom odniesienia. Zapoznając się z tym, co jest standardowe, łatwiej zauważymy zachowania odbiegające od normy. Nawet, gdy tylko raz spotykamy się z jakąś osobą, warto jest choćby oszacować poziom odniesienia dla jej zachowania.

6. Obserwując ludzi, staraj się wypatrywać różnych komunikatów – zachowań pojawiających się jednocześnie lub następujących po sobie

Sygnały wielokrotne lub występujące w sekwencji można dużo łatwiej zaobserwować, działają one trochę jak części układanki, a im więcej mamy elementów, tym wyraźniej rysuje się cały obraz sytuacji.  Przykładowo, jeśli w rozmowach biznesowych rozmówca naprzemiennie wyraża zachowania oznaczające stres, po których następuje moment uspokojenia, to z dużym prawdopodobieństwem może to świadczyć o słabej pozycji negocjacyjnej.

7. Naucz się wypatrywać zmian, które sygnalizują odmianę myśli, odczuć, zainteresowań lub zamiarów

Najprościej jest to wytłumaczyć na przykładzie zmian w zachowaniu dziecka, któremu najpierw obiecało się jakąś rozrywkę, a później powiedziało, że niestety, ale nic z tego nie będzie. Od razu radość jest zastępowana rozczarowaniem i złością. Warto też zwrócić tu uwagę np. na nagły chłód w relacjach dwóch pracowników, który może świadczyć o niedawnym konflikcie. Zmiany w zachowaniu człowieka ukazują też jego zamiary w pewnych okolicznościach, ma to swoje zastosowanie podczas kontroli na lotniskach.

8. Naucz się rozpoznawać fałszywe lub mylące sygnały niewerbalne

Niestety odróżnienie prawdziwych wskazówek od mylnych sygnałów niewerbalnych wymaga dużo wiedzy i doświadczenia. Wymaga to nie tylko świadomej obserwacji, ale tez wnikliwej oceny. Spójrzcie na ilustracje poniżej. Czy to smutek czy nostalgia?

9. Naucz się odróżniać dobre samopoczucie od dyskomfortu

Pomoże to skupić się na najważniejszych zachowaniach pozwalających rozszyfrować komunikaty niewerbalne. Trafna ocena czy nasz rozmówca znajduje się w komfortowej czy niekomfortowej sytuacji ułatwi odszyfrowywanie innych sygnałów wysyłanych przez ciało. Gdy masz wątpliwość, co oznacza dane zachowanie, zastanów się, czy wyraża dyskomfort (niezadowolenie, zdenerwowanie, złość, stres, zmęczenie), czy dobre samopoczucie (odprężenie, radość, zadowolenie). Łatwiej będzie wtedy zinterpretować inne sygnały.

10. Obserwując innych – rób to dyskretnie

Wykorzystywanie komunikatów niewerbalnych wymaga bacznej obserwacji. Nie należy jednak robić tego natarczywie, nie chcemy przecież zdradzić naszej intencji, jaką jest rozszyfrowanie drugiej osoby. Z czasem, skuteczna obserwacja będzie coraz bardziej naturalna.

Źródła:

• Lit. J. Navarro, Mowa Ciała, wyd. Burda, Warszawa 2015

Zdjęcia:

• https://www.pexels.com/photo/young-asian-female-looking-at-reflection-4333559/
• https://www.pexels.com/photo/collage-of-portraits-of-cheerful-woman-3807758/
• https://www.pexels.com/photo/young-confused-woman-trying-to-escape-through-fence-5337807/
• https://www.pexels.com/photo/thoughtful-man-using-smartphone-on-street-3800149/
• https://www.pexels.com/photo/photography-of-women-talking-to-each-other-1181717/